Radio, online – Liu husi Konferensia da Imprensa Kuarta, 08 de Agostu 2012 iha Salaun NGO Forum-Caicoli. Movimentu feto no Rede Feto konsedera influensa Prezidenti Repulika Taur Matan Ruak hodi haruka hasai Maria Domingas Fernandes Alves iha formasaun V governu ne’ebe dehan katak Maria Domingas Fernandes Alves laiha abilidade.
“Ami Movimentu Feto no Rede Feto nudar sidadadun Republika Demokratika Timor-Leste ho haraik an husu ba Xefi de Estadu no Xefi do governo indijitadu atu deklara mai ami. Ho dignidade okorensia ne’ebe mosu dadauk konaba diskrimanasaun hasoru feto. Ami laiha intensaun atu kria konflitu maibe repoin feto nia naran diak no reputasaun,”dehan komunikadu ne’ebe rede feto fo sai.
Tuir komunikadu ne’e dehan, Iha loron Segunda feira data 6 Agosto 2012, Sua Exelencia Primeiru Ministru indigitadu Kay Rala Xanana Gusmao hato’o proposta lista naran membru V Governu Konstitusional ba Sua exelencia Presidente da Republika.
Hafoin hare tiha lista naran ne’ebe iha, Sr. Presidente da Republika kestiona naran ba kargu Ministra Defeza e Seguransa (MDS), Maria Domingas Fernandes Alves katak nia laiha abilidade.
Tamba ne’e husi movimentu feto Timor Leste hato’o deskontentimentu ba liafuan refere ne’ebe hatu’un dignidade feto Timor leste, nomos ignora Feto sira nia kapasidade ne’ebe hatudu ona liu husi desempenhamentu ne’ebe halao ona durante tinan 5 hodi fo’o susesu maka’as ba governasaun AMP.
Rede Feto husu ba povu no lider tomak katak, keta haluhan, liu husi nia (maria domingas) ninia integridade no abilidade hodi salva nasaun liu husi solusaun pasifika ba problema IDP’s ne’ebe mosu iha krise 2007.
Liu husi biban ida ne’e Movimentu Feto no Rede Feto deklara ba lider estado TL pontus hirak tuir mai:
1. Husi statement PR viola ona konstituisaun RDTL artigo 16, 17, no artigo 63 ne’ebe garante konaba igualdade direitu civiku no politiku nia exerciciu labele iha diskriminasaun tamba sexu atu asesu ba kargu politiku.
2. Nudar PR tenki garante implementasaun konvensaun CEDAW ne’ebe estado TL asina no ratifika ona, tamba ne’e estado iha dever atu usa medidas hotu-hotu hodi halakon diskriminasaun hotu hotu kontra feto. Statemntu PR hatudu minimizasaun no sistimatikamente haterik partisipasaun no involvement direta feto nian iha formulasaun governu nia politika no implementasaun politika atu lidera no kaer eskritoriu publiku iha governu nia nivel hotu-hotu.
3. Asuntu 2 iha leten hatudu katak sistimatikamente PR depropositu ho konsiensia rasik hakarak hamate no oho karakter pessoal (pembunuhan karakter) no ignora feto nia kapasidade hodi hamosu opiniaun publiku ne’ebe hatudu katak feto laiha kapasidade atu lidera instituisaun hanesan Defeza I Seguranca.
4. Ida ne’e hatudu katak nasaun TL sei hakiak idealism patriarchal hahu husi PR ne’ebe hamate no oho karakter feto gerasaun foun atu asumi kargo sira hanesan ne’e iha futuru, maske ami iha kapasidade hanesan ho maluk mane sira.
Tamba ne’e ami husu ba PR tenki fo’o klarifikasaun ba publiku konaba:
1. Barometro saida maka PR usa hodi hasai konklusaun katak Ministra indijitada ba kargu ‘Defeza I Seguranca’ laiha abilidade ba kargu refere. (Timor Post edisaun loron 7, 8 de Agosto 2012.
2. Ami Husu PR atu labele haluhan promessas ne’ebe hato’o ona durante kampanya ba eleisaun presidensial 2012 katak ‘konta ho hau iha movimentu feto nia servisu no tempu to’o atu halakon diskriminasaun iha ita nia rain’. Ida ne’e reforsa no fo’o espiritu maka’as ba feto sira nia kontribuisaun ba feto nia servisu iha desenvolvimentu nasional.
3. Husu ba PM atu esklarese ba publiku kona ba razaun no motivasaun saida mak PM propoin no indizita Sr. Maria Domingas Fernandes Alves ba Ministra Defeza e Seguransa la konsulta ho Estado, iha ne PR da Republika. Hanesan feto kombatente ida, Maria Domingas Fenandes Alves iha integridade no kompetensia atu salva guarda soberania nasaun ida ne’e.
Kansela pozisaun Ministra de Defesa e Seguransa ba Maria Domingas Fernandes Alves signifika nega no ignora integridade no kompetensia feto kombatente ida nian. Razaun saida mak PM husu ba Sra. Maria Domingas Fernandes Alves atu assume fali kargo hanesan Ministra MSS wainhira kargo ne’e atribui tiha ona ba Isabel Guterres? Ida ne’e bele sai desizaun kontraditoriu ba unidade entre feto.
Rede Feto husu ba maluk feto sira ne’ebe agora asumi kargo iha parlamentu no V guvernu konstitusional, atu hamutuk ho movimentu feto luta kontra diskriminasaun no violasia kontra feto iha future.
Ikus liu, Rede Feto deklara tempu too ona ba feto atu hola parte iha area saida deit, inklui lidera no ministra iha area defesa no seguransa, tanba iha mundu hatudu ona katak feto barak mak asumi ona kargo ida ne’e ho rezultadu maximu.
Discussion about this post