Radio, online – Sosiedade sivil Fundasaun Mahein (FM) ne’ebe hare ba asuntu seguransa no defeza, deskontente ho knar polisiamentu komunitairu ne’ebe mak la lao iha komunidade hodi hamosu operasaun maka’as ba povu sira.
Kestaun ne’e hato’o husi Diretor FM Nelson Belo iha nia servisu fatin Balide, dili Kinta, (21/7) liu husi konferensia empresa.
Nelson haktuir, lei organiku PNTL ne’ebe deklara katak hakbesik ba komunidade ne’e prefere liu ba modelu polisiamentu ba PNTL.
PNTL kontinua hakbesik ba komunidade ho nomeru bo’ot no uza polisiamentu ida ne’ebe ho operasaun militaristiku ba Ninja iha Bobonaro-Suai no operasaun ho naran 88 iha Baucau.
FM husu tanba sa maka polisia husi distritus hat ne’e tenki halo operasaun ho intimidasaun lokal no naukten sira? FM husu tanba sa maka akontesemente ne’e mosu iha tinan 2010 maibe nusa maka halo fali responde iha tinan 2011? FM husu, agresivu no fo sai ba ema hotu ho meus diak konaba tipu operasaun ne’e katak fo ona solusaun ba problema hirak ne’ebe mosu?
Dezenvolvementu Polisia Timor-Leste, hanesan seitor dezenvolvementu nasional, ne’ebe sei iha obstaklu maka’as. Importante liu atu dezenvolve iha PNTL laran mak Polisia ne’e rasik.
Polisiamentu ne’e kompleksu, serbisu ne’ebe difisil, ne’ebe perzisa duni matenek diak nian iha lei ho prosedementus. Nomos pesoal polisia ne’ebe iha kapasidade naton. Alende esforsu-an atu hasae kapasidade ba autor nasional nomos internasional, hetok hetan ofisiais PNTL ne’ebe sei iha problema. Iha Mahein nia Lian 21, FM deteta tanba saida?.
Atu suporta kna’ar individual ofisiais Polisia sira nian, tenki persiza kapasita PNTL ho suporta ida ne’ebe adekuadu. Ofisiais Polisia persiza fatin ne’ebe utuliza hodi halo serbisu ba, kareta ne’ebe persiza atu responde ba insedente no komputador ne’ebe persiza atu grava arkivu ba krime ne’ebe tama.
Edefisiu/uma, ekipamentu no individual sira ne’ebe persiza fo suporta no sistema administrasaun ne’ebe forte atu bele hamenus inkapasidade. Iha Mahein nia Lian 21, FM deskobre katak konstruksaun ba edefisiu Polisia sidauk iha, kareta sira ne’ebe uza la tuir fatin los nian, nomos sistema administrasaun atu suporta PNTL fraku tebes.
PNTL nia mandatu atu hari’i lei no hare’e ba protesaun ne’ebe seguru ba povu Timor-Leste. Atu ezekuta kna’ar ne’e, delega sira ho kapasidade ne’ebe forte atu deteina ameasa ne’ebe iha potensial boot. Atu hetan lejitima ba kna’ar ne’e, PNTL tenki hatene sira nia kapasidade boot liu wainhira fo kna’ar boot ba sira. Maske nune’e FM deskobre nomeru PNTL atus ba atus ne’ebe mosu kada tinan-tinan no lori deit lubuk balun ba tribunal.
FM argumentu tan katak PNTL nia kna’ar ne’e halo lolos nian no hari’i forsa polisia ida ne’ebe efetivu. Polisia ida tenki iha mantein relasaun forte ho komunidade no responsivamentu imidiatu ba komunidade nia persiza. Kna’ar ida ne’e, la’os boot, no operasaun ida ne’e karun atu atinje objetivu no mos benefisiu ba povu Timor-Leste.
Discussion about this post