Radio, online – Ministra Justisa (MJ), Lúcia Maria Brandão Freitas Lobato, foin lalais ne’e hala’o publikasaun mapa kadastrais nian iha Distritu Baucau, Maliana no Distritu Oe-cusse.
Informasaun ne’e radioliberdadedili.com asesu iha via mail Ministeriu Justisa gabinete komunikasaun sosial foin lalais ne’e.
Lansamentu publikasaun mapa ba Distritu Baucau hala’o iha Tersa 3 fulan-Janéiru, 2012, Maliana Distritu Bobonaro hala’o iha loron 4 fulan-Janéiru, 2012 no Distritu Oe-cusse hala’o publikasaun iha loron 6 fulan-Janéiru 2012.
Iha lansamentu publiksaun mapa ne’ebé loke ho hosik manu-pombu ne’e, Ministra justisa liu hosi ninia deskursu hateten, tanba durante tinan 2 resin ona lei rai nian seidauk aprova entaun nia (Ministra-red) tenki hanoin oinsa maka atu aprova lei ne’e, nia rasik hein katak, molok governu ho parlamentu sira nia mandatu hotu bele hetan aprovasaun ba lei importante ne’e.
Selae, tuir Ministra komunidade hotu tenki hein governu ne’ebé tuir mai foin bele haree lei ne’e no sira mak sei simu-fali knár foun hodi halo prosesu iha loron ikus. Tanba tinan 2 resin lei rai nian la aprova ne’e tenki hanoin oinsa mak atu bele atende dadaun ona komunidade sira nia preokupasaun kona-ba riku-soin, liu-liu rai ne’ebé komunidade sira iha.
Banhira hala’o publikasaun iha Maliana Distritu Bobonaro Ministra hateten, publiksaun mapa ne’e hala’o deit ba aledeia 18 iha suku 5 nia laran ne’ebé tama iha area kolesaun, suku hirak ne’ebé tama iha area kolesaun ba dadus kadastrais nian.
Ministra salienta mós suku lima ne’ebé tama iha area kolesaun maka hanesan Suku Holsa, odomau, Laho-mea no suku Rai-fuun. Publikasaun mapa ne’e rasik sei hahú iha lorn 4 fulan-Janéiru to’o loron 3 fulan-febreiru, 2012.
Nia hatutan tan katak, lei ne’ebé oras ne’e sei iha Parlamentu Nasionál sei ko’alia liu ba asuntu tolu hanesan rezolve asuntu disputa, atu proteje komunidade nia rai ne’ebé laiha protesta, liu-liu hanesan ne’ebé halo dekrasaun ema hotu hatene katak nia mak nain duni ba deklarasun ne’ebé nia halo.
“Ha’u husu ba komunidade sira atu labele fa’an rai arbiru tanba númeru ema nian tinan ba tinan aumenta ba bebeik, maibe rai sei la aumenta nune’e mós rai nia folin tinan ba tinan sei la hanesan. ho ida ne’e, di’ak liu fó ba ema aluga deit atu iha futuru bei-oan sira mós sei bele uza,” tenik Lúcia.
Bainhira komunidade sira kestiona kona-ba sertifikadu no baliza entre suku ministra hateten, kona-ba baliza to’o oras ne’e seidauk iha mudansa tanba sei uza hela baliza ne’ebé uluk portugés sira tau. Maibe kona-ba sertifikadu, bainhira lei iha parlamentu aporva surat tadak (sertifikadu-red) portugés nian hanesan alvará ho buletin ofisiál no surat tadak indonezia nian sei la vale.
Nune’e iha loron 6 fulan-Janeiru, 2012 foin lalais ne’e bainhira hala’o programa ne’ebé hanesan iha Distritu Oe-cusse Ministra mós responde preokupasaun komunidade sira nian kona-ba sira ne’ebé sira nia rai iha Timor-Leste maibé sira iha estranjeiru katak, sira ne’ebé hakarak atu hili sai sidadaun estranjeiru sira sei lakon sira nia direitu hodi hetan rai pedasuk iha Timór-Leste.
“Ha’u husu ba komunidade sira bainhira membru Parlamentu balun aban-bainrua mai halo kampaña polítika nian ruma imi tenki husu ba sira tanba saida mak lei rai nian to’o oras ne’e seidauk aporva, tanba lei ne’e importante ba ita-hotu nia moris, selae sira mai atu halo promesa falsu,” tenik Ministra
Nia esklarese mós ba partisipante sira besik 500 ne’e katak, ema ne’ebé hela iha rai pedasuk ida nia laran durante tinan kleur nian laran nia mak sei sai nain hodi hetan surat tadak nain ba rai, maibe tenki iha dokumentus komprovativu katak, nia iha duni rai ne’e nia laran durante tinan kleur nia laran.*
Discussion about this post