Friday, May 9, 2025
Radio Liberdade Dili - FM 95.8 Mhz
Advertisement
  • Varanda
    • Vizaun & Misaun
  • Se Mak Ami
  • Notisia
    • Atualidade
    • Feature News
  • GenderEquality
  • Desportu
  • Opiniaun
  • Artista
  • Foto
  • Programa Radio & Orariu
No Result
View All Result
Radio Liberdade Dili - FM 95.8 Mhz
  • Varanda
    • Vizaun & Misaun
  • Se Mak Ami
  • Notisia
    • Atualidade
    • Feature News
  • GenderEquality
  • Desportu
  • Opiniaun
  • Artista
  • Foto
  • Programa Radio & Orariu
No Result
View All Result
Radio Liberdade Dili - FM 95.8 Mhz
No Result
View All Result
Home Notisia

KEJUUS Servisu ho Komunidade sira Konserva Udan been Hodi Uza ba Tempu Bailoron

Eva Florentina by Eva Florentina
October 29, 2024
in Notisia
0
KEJUUS Servisu ho Komunidade sira Konserva Udan been Hodi Uza ba Tempu Bailoron
28
SHARES
113
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Whatsapp

RALIBER- Grupu Klibur Juventude Suku Sagadate (KEJUSS) ho inisiativa servisu hamutuk Komunidade husi aldeia Selegua, suku Sagadate postu-administrativu Laga, munisípiu Baucau konversa bee hodi fornese ba komunidade sira uza ba nesesidade loro-loron nomos iha tempu bailoron.

Inacio Ximenes Pereira nu’udar tékniku konservasaun bee esplika konservasaun Bee Debu ne’ebé kria iha Ita-milari hodi kapta udan-been no halo kadalak hodi halo travasaun ba bee iha foho lolon hodi infiltra ba rai-okos, nune’e labele husik liu ba iha mota.

Grupu Klibur Juventude Suku Sagadate (KEJUSS) ne’ebé parseiru ho Permatil organiza populasaun no juventude sira iha aldeia Selegua ho voluntariamente hodi servisu ho liman atu ke’e debu no kadalak no kuda Ai hanesan Aifau, Aibolo ho Hudi, hodi tahan loro-matan atu labele kona liubá bee-matan hodi labele hamaran bee matan.

Foto: Inacio Ximenes Pereira, Tékniku konservasaun.

“Ami halo Debu sira ne’e funsaun mak kuda udan-been sira husi foho, nune’e tun mai labele husik liu mota, nune’e ita bele kapta no infiltra ba rai-okos,  atu neneik bele haforsa bee-matan sira ne’ebé ita identifika ona”. Dehan Inacio ba Jornalista Media Tour iha Sabado 09/08/24.

Nia haktuir husi rezultadu konservasaun bee matan liuba mak kanaliza ona tanki konservatoriu ba komunidade uma-ka’in ualu ne’ebé dadaun ne’e konsumu ona.

“Debu ne’ebé ami ke’e ho naruk/medida 13 no luan mak iha metru haat no klean tun ba iha rai-okos mak metru ida limanulu cm. no  Bee tau hamutuk iha tanki rezervatoriu mak komunidade kada uma-ka’in bele kanaliza ba sira-nia uma hodi uza ba nesesidade loro-loron nian, hanesan haris, no uza ba atividade hortikultura hanesan halo to’os no kuda modo iha sira-nia uma sorin.

Husi tékniku ne’ebé grupu KEJUSS ho Permatil hamutuk ho komunidade sira halo konservasaun ba bee-matan, ohin loron fasilita tebes komunidade sira, no iha duni benefísiu tanba durante ne’e komunidade sira tenke la’o ho distansia ne’ebé mak dook mais ou menus 30 menitus atu hetan bee.

Tékniku ne’e mós rekomenda governu no parseiru relevante matan netik hodi apoiu inisiativu joventude sira nian ne’ebé uza kapasidade, kriativu ba konserva bee-matan ne’ebé dadaun ne’e komunidade sira konsumu, atu sira bele halo reflorestasaun fila fali ba bee-matan sira hodi bele hadia di’ak liutan.

Responsabilidade tékniku KEJUSS Raimundo da Gusmão Pereira haktuir, konservasaun bee hahú husi  2021 bainhira halo treinamentu husi ONG permatil iha Dare, husi ne’e ami implementa fila fali ne’ebé hatudu iha rezultadu pozitivu no ohin loron komunidade sira bele senti benefísiu.

“antes tinan 2021 komunidade sira seidauk asesu bee ho di’ak, nune’e bainhira ami halo konservasaun ba bee hetan rezultadu ne’ebé pozitivu, nune’e bee ne’e tau hamutuk iha tanki rezervatoriu iha tinan 2022,  hodi fornese ba komunidade sira uza ba nesesidade loro-loron nian, distansia husi bee-matan Ita-milari mai iha komunidade ho metru 100 liu,” Tenik Raimundo ba Jornalista iha Sede Suku Sagadate

Totál menbru husi KEJUSS hamutuk ema na’in 26 ne’ebé akumula hotu joven sira ne’ebé iha vontade servisu hamutuk KEJUSS hodi la’o ba oin. Misaun Kejuss nian mak iha papél importante liga ba konservasaun bee matan no parte seluk mak nafatin haree mós ba problema sosiál sira seluk hanesan, Edukasaun, Saúde, Agrikultura.

Celestino Gusmão Pereira nu’udar koordenadór Jerál KEJUSS hateten, tuir istória ne’ebé iha katak, antes tenpu Indonesia bee matan Burdau ne’e makas tebes entaun iha tenpu bailoron komunidade sira bele kuda batar fehuk no aifarina sira no aihan seluk. Maibé depois Indonesia sira tama mai destroi ai-laran sira no sunu motuk hotu nune’e situasaun mudansa klimátiku la’o la tuir tempu afeta ba bee matan ne’e sai maran.

“Rezultadu entre tinan rua ba kotuk, ami halo intervensaun liuhsui halo debu hodi kontribui oituan no bele uza to’o ohin loron, husi bee-matan konservasaun ne’e to’o ohin mai ne’e mais ou menus iha 150 metrus. Konservasaun bee ne’ebé iha fó han fali ba bee-matan rua mak hanesan bee-matan Burdau no bee-matan Narnira, hodi fornese ba natar no to’os komunidade sira nian  inklui mós balada sira” Konta Tuir Kordenadór Iha Bee-matan Burdau,10/08/24.

Tuir Autoridade Lokál Xefe Suku Sagadate Aureliano de Jesus agradese ba grupu Kejuss ne’ebé ho inisiativa rasik konserva bee tanba komunidade sira presiza duni bee ba nesesidade loro-loron.

Foto: Xefe Suku Sagadate Aureliano de Jesus

“Parte autoridade lokál mós halo buat ruma tuir forsa ne’ebé iha tanba bainhira rona grupu ne’ebé iha inisiativa konserva rasik bee ho nune’e sei halo pedidu ruma husi parte relevante nune’e bele konsidera oinsá parte relevante sira bele rezolve, dadaun ne’e seidauk iha pedidu ruma, maibé iha tenpu badak nia laran sei halo pedidu hodi submete ba parte ne’ebé relevante relasiona ho problema komunidade sira enfrenta” haktuir xefi suku Sagadate Aureliano de Jesus.

Komunidade Sejarinha da Costa Pereira husi aldeia Selegua orgullu tebes ho konservasaun bee ne’ebé mak kria husi Klibur Estudante Juventude Suku Sagadate.

Komunidade Sejarinha da Costa Pereira

“Antes ne’e ami tenke la’o to’o minutu 30 hanesan ne’e, depois mak foin hetan bee moos no ami kuru iha bee matan Danabere hodi uza ba te’in no fase bikan, maibé haris obrigatoriomente tenki ba mota, mais iha tinan rua ona depois KEJUSS konservasaun bee ohin loron bele kanaliza to’o iha ami-nia hela fatin” tenik Sejarinha da Costa Pereira.

Iha fatin hanesan benefisiariu Eugenia da Costa Belo hateten kontente tebes tanba dadaun ne’e bee kanaliza iha uma tanba durante ne’e desde sei ki’ik tenke la’o distansia ne’ebé dok iha bee matan Danabere tanba ne’e kontente no agradese tebes ba KEJUSS ne’ebé servisu hamutuk ho Permatil ne’ebé konversa bee no ohin loron bele kanaliza to’o iha uma.

Rezultadu husi bee konservasaun ne’ebé grupu Klibur Estudante Juventude Suku sagadate KEJUSS parseiru ho Permatil halo bee hodi fornese ba komunidade sira iha aldeia Selegua laran tomak, tanba ne’e iha tenpu bailoron mós bee sei maske ho volume ne’ebé sufisiente hodi komunidade sira bele uza ba nesesidade loro-loron nian. Konservasaun bee durante tinan rua ona maibé iha tenpu bailoron seidauk maran.

Suku Sagadate iha Aldeia hamutuk 11 kompostu husi aldeia Abuti, Sirebu’u, Na’afa, Alasafa, Auraba, Ula-Buti, Samagata, Selegua, One-Bu’u no aldeia Beliuali aldeia La-Sula. Totál uma-kain hamutuk 705 husi populasaun hamutuk 3,414 kompostu husi mane 1,754 no feto 1,660.

Informasaun sira iha ne’e, jornalista sira hetan liuhusi Atividade Media Tour ne’ebé realiza husi Asosiasaun Jornalista Timor-Leste servisu hamutuk ho OXFAM iha Timor-Leste no hetan fundus husi OXFAM iha Hongkong

Jornalista : Maria de Rosa

Editór : Natalino Ximenes

Previous Post

Molok Hahú Aprendizajen, Estudante sira iha EBF Selegua-Laga Tenki Kuru Uluk Be’e Moos.

Next Post

HWPL Peace Educator Training for Religious LeadersReligious Leaders Worldwide Take the Lead in Cultivating Peace Citizens

Eva Florentina

Eva Florentina

Related Posts

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu
Notisia

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu

April 1, 2025
Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV
Notisia

Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV

March 26, 2025
SEI Lidera KIM, Atu Haree ba Planu Asaun Nasional Hodi Luta ba VBJ
Notisia

SEI Lidera KIM, Atu Haree ba Planu Asaun Nasional Hodi Luta ba VBJ

March 24, 2025
AJTL ho Oxfam lansa Boletin Media Tour kona-ba Mudansa Klimátika
Notisia

AJTL ho Oxfam lansa Boletin Media Tour kona-ba Mudansa Klimátika

March 20, 2025
SEI  Enkontru Dahuluk ho Rede Referal Sira
Notisia

SEI  Enkontru Dahuluk ho Rede Referal Sira

March 18, 2025
SEI no Institute of Business IOB Hala’o Dialogu Kona-ba Prevensaun Violénsia Hasoru Jéneru
Notisia

SEI no Institute of Business IOB Hala’o Dialogu Kona-ba Prevensaun Violénsia Hasoru Jéneru

March 14, 2025
Next Post
The 10th Anniversary of the HWPL World Peace Summit Celebrates a Decade of Global Commitment to Peace

HWPL Peace Educator Training for Religious LeadersReligious Leaders Worldwide Take the Lead in Cultivating Peace Citizens

Discussion about this post

Your browser does not support the audio element.
Fans na'in: mak rona hela
Loading ...
Winamp, iTunes Windows Media Player Real Player QuickTime Stream Proxy

POPULAR

  • DALIA SOARES PEREIRA FINALISTA CS-UNTL, HARÍ RASIK NIA MÉDIA

    DALIA SOARES PEREIRA FINALISTA CS-UNTL, HARÍ RASIK NIA MÉDIA

    1266 shares
    Share 506 Tweet 317
  • SERVISU VOLUNTÁRIU TINAN 13 IKUS MAI MARIA (EMI) HETAN KONFIANSA  SAI JESTORA IHA RÁDIO KOMUNIDADE RAIHUSAR

    399 shares
    Share 160 Tweet 100
  • Hasa’e Folin Tarifa DNTT Prende Ona Bís Haat

    386 shares
    Share 154 Tweet 97
  • Hetan Oportunidade ba Austrália Abel Susesu Hola Rai no Halo Uma ba Inan Aman.

    363 shares
    Share 145 Tweet 91
  • UNTL Nia Departemente Komunikasaun Sosiál: Dezafiu no Ninia Problema Sira

    322 shares
    Share 129 Tweet 81

KONTAKTU AMI

Avenida Hudi Laran, Usindo
Dili, Timor-Leste

Recent News

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu

April 1, 2025
Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV

Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV

March 26, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

© 2021 Radio Liberdade Dili - Powered by FMDC & Hosted by Kalohan.NET

No Result
View All Result
  • Varanda
    • Vizaun & Misaun
  • Se Mak Ami
  • Notisia
    • Atualidade
    • Feature News
  • Gender
  • Desportu
  • Opiniaun
  • Artista
  • Foto
  • Programa Radio & Orariu

© 2021 Radio Liberdade Dili - Powered by FMDC & Hosted by Kalohan.NET