Thursday, May 29, 2025
Radio Liberdade Dili - FM 95.8 Mhz
Advertisement
  • Varanda
    • Vizaun & Misaun
  • Se Mak Ami
  • Notisia
    • Atualidade
    • Feature News
  • GenderEquality
  • Desportu
  • Opiniaun
  • Artista
  • Foto
  • Programa Radio & Orariu
No Result
View All Result
Radio Liberdade Dili - FM 95.8 Mhz
  • Varanda
    • Vizaun & Misaun
  • Se Mak Ami
  • Notisia
    • Atualidade
    • Feature News
  • GenderEquality
  • Desportu
  • Opiniaun
  • Artista
  • Foto
  • Programa Radio & Orariu
No Result
View All Result
Radio Liberdade Dili - FM 95.8 Mhz
No Result
View All Result
Home Edukasaun

LEOPOLDINA MANORIN NE’EBÉ SUSESU HALO MÓS  ATIVIDADE  HO MUSAN IDA

Eva Florentina by Eva Florentina
October 29, 2024
in Edukasaun, Feature News, Gender Equality, Intervista
0
LEOPOLDINA MANORIN NE’EBÉ SUSESU HALO MÓS  ATIVIDADE  HO MUSAN IDA
127
SHARES
509
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Whatsapp

Dili(3/10/23)-Liu husi Programa Ho Musan Ida ne’ebé ita kuda no kuidadu aihoris sei halo rai matak no malirin fresku. Asaun ida ne’e mak Leopoldina ho komunidade sira iha Postu Baguia halo hodi ambiente sai sustentavel.

Ho nune’e mai ita koñese Leopoldina Joana Guterres mak feto forte ida ne’ebé ho ninia profisaun hanesan profesora lingua portuguesa iha EBC São José Baguia, Leopoldina hahu nia kna’ar nu’udar manorin husi tinan 1992 to’o ohin loron. Husi sorin ida nia nu’udar professora no husi sorin seluk nia hanesan Diretora ba eskola ne’ebé nia hanorin ba ho ninia eskola filial sira.

Husi ninia tempu extra hanorin iha eskola, hahu husi tinan 2010 manorin ne’e kaer mós kna’ar nu’udar Diretora ba Programa With One Seed (Ho Musan Ida) hodi proteze ambiente liu husi kuda ai. Haree ba aktividade ne’ebé Leopoldina kria halo nia sai profesora ne’ebé diferente ho profesor sira seluk.

Foto official husi Leopoldina

Programa Ho Musan Ida ne’e programa ida halao kona ba Agroflorestal komunitaria ninian ne’ebé harii iha Baguia iha 2009, ninia konseitu no nia implementasaun iha 2010, no iha tempu ne’eba Leopodina hahu harii programa ne’e hamutuk ho ema to’os nain 12, maibé ohin loron iha progresu bo’ot tanba komunidade barak mak hakarak envolve iha programa ne’e hamutuk 1025 no uluk hahu iha  suku 2 agora bele kobre ona iha suku 10 iha Baguia.

Programa ne’e hahu hari ho objectivu 4, primeiru mak reflorestasaun no afllorestasaun, segundu  mak partisipasaun ekonomia, terseiru mak edukasaun universal, quartu mak kria relasaun amizade entre toos nain, lider lokal, nasional no internasional.

“Iha relasaun objetivu primeiru reflorestasaun; to’os nain ida-idak bele kuda ai-horis iha sira nia to’os rasik no sira bele tau matan ba ai-horis ne’e no wainhira aihoris ne’e moris ona  tinan ida ih arai leten, toos nain sira bele hetan insentivu $0.50 kada aihun ida kada tinan” Leopoldina esplika ba ekipa Radio Liberdade.

Alem de kuda ai horis halo mós atividade edukasaun universal ka semana edukasaun nian ho atividade “espedisaun florestal” ne’ebé  halibur estudantes, professores, inan aman, lider lokal sira ba ailaran tuan hodi fahe esperiénsia  ba jerasaun foun sira  hodi deskobre katak iha ailaran iha hahan neebé ita klasifika hanesan super merkadu natural no iha aimoruk ita klasifika hanesan farmacia natural.

Leopoldina ho ekipa halo observasaun iha ailaran fresku

Laos deit aktividade Agroflorestal iha programa ida ne’e maibé iha mós sub programa 7 seluk mak: Perservasaun Aihan lokal, Solar Light ba komunidade, Jardim komunidade, Fort Accommodation, Trekking, Rai Osan ba Mudansa (ROMANSA), no Koperativa.

Relasaun ho perservasaun aihan lokal “Ami hari’i hela ekipa foinsae feto ne’ebé bele organiza no preserva sai hanesan Pikel katak ai-nanas fresku ne’ebé ita preserva iha botir ne’ebé nia bele tahan to’o Fulan 6, bele mós propdus hanesan rebusadu, marmelada no Jus, iha mós prezervasaun ba temperus lokal mak hanesan ailia, kinur, ho aimanas aileten no produs mós mina nu’u virgin” Leopoldina hateten.

Iha atividade seluk hanesan trekking ne’ebé komunidade hetan benefisiu husi turista sira nia vizita no prezensa ba foho no fatin istóriku sira, no programa kooperativa hanaran ROMANSA (Rai Osan ba Mudansa), iha mós sub programa seluk mak hanesan Jardin Komunidade no Solar light ba iha komunidade sira ne’ebé iha foho leten hodi hetan naroman iha tempu kalan, no iha atividade seluk mak fó edukasaun civika ba komunidade sira kona ba saúde, kada família uza sintina ka haris fatin.

Husi Programa Ho Musan Ida hetan progresu lubuk ida, husi progresu sira ne’e ida mak Programa Rai Matak, Programa ne’e harii ho prinsipiu “Husi Timor Oan No Ba Timor Oan” ho objetivu hodi habelar modelu Programa Ho Musan Ida ba munisípiu sira iha ita nia rai Timor laran tomak.

Programa RAI MATAK ne’e hetan apoio fundus husi Uniaun Europea ne’ebé  estabelese ona iha Liquica, Covalima, Lautem, Viqueque no Baucau. Programa ne’e  hetan mós apoiu husi ita nia governu Timor Leste husi governú lokal to’o nasional.

Servisu sira ne’ebé feto potensial ne’e halo ho nia ekipa iha mós dezafius sira ne’ebé mak sira hasoru mak mudansa klimatika, sunu rai, komunidade balun la sulan animal, anin boot kada tinan iha Baguia, no bai loron naruk exemplu iha 2019.

Dezafius hirak ne’ebé Leopoldina no nia grupu hasoru la hamate sira nia espiritu, sira nafatin hamrik metin hodi eziste no dezenvolve to’o ohin loron.

Husi atividade ne’ebé Leopoldina halo iha komunidade nia let liuhusi Programa Ho Musan Ida no nu’udar manorin mak iha tinan 2017, Leopoldina hetan Apresiasaun husi Ministeriu Educação Timor Leste hanesan Melhor professora iha Timor-Leste ne’ebé premiada ba premio husi Pricesa Tailandia.

Inan ba oan nain 6 ho idade 55 ne’e hato’o mós mensajen ba Inan no joven feto sira katak feto mak sai hanesan save iha família no sai save iha fatin ne’ebé de’it mak ita iha ba. Halao hahalok ne’ebé simples iha família no iha komunidade maibé iha ninia impaktu pozetivu hodi envolve ema barak.

Reportagem: Luiza I. de Jesus

Editora: Eva Flor

Previous Post

Guvernu Alemaña Apoiu , Kuaze $400,000 hodi Extende Projeitu Redezenvolvimentu Muzeum Antigu Komarka Balide

Next Post

ANTONIO HO DIFISIÉNTE AIN PRONTU LIDERA SUKU HOLSA BA PERIODE DAHAAT

Eva Florentina

Eva Florentina

Related Posts

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu
Notisia

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu

April 1, 2025
Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV
Notisia

Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV

March 26, 2025
SEI Lidera KIM, Atu Haree ba Planu Asaun Nasional Hodi Luta ba VBJ
Notisia

SEI Lidera KIM, Atu Haree ba Planu Asaun Nasional Hodi Luta ba VBJ

March 24, 2025
AJTL ho Oxfam lansa Boletin Media Tour kona-ba Mudansa Klimátika
Notisia

AJTL ho Oxfam lansa Boletin Media Tour kona-ba Mudansa Klimátika

March 20, 2025
SEI  Enkontru Dahuluk ho Rede Referal Sira
Notisia

SEI  Enkontru Dahuluk ho Rede Referal Sira

March 18, 2025
SEI no Institute of Business IOB Hala’o Dialogu Kona-ba Prevensaun Violénsia Hasoru Jéneru
Notisia

SEI no Institute of Business IOB Hala’o Dialogu Kona-ba Prevensaun Violénsia Hasoru Jéneru

March 14, 2025
Next Post
ANTONIO HO DIFISIÉNTE AIN PRONTU LIDERA SUKU HOLSA BA PERIODE DAHAAT

ANTONIO HO DIFISIÉNTE AIN PRONTU LIDERA SUKU HOLSA BA PERIODE DAHAAT

Discussion about this post

Your browser does not support the audio element.
Fans na'in: mak rona hela
Loading ...
Winamp, iTunes Windows Media Player Real Player QuickTime Stream Proxy

POPULAR

  • DALIA SOARES PEREIRA FINALISTA CS-UNTL, HARÍ RASIK NIA MÉDIA

    DALIA SOARES PEREIRA FINALISTA CS-UNTL, HARÍ RASIK NIA MÉDIA

    1266 shares
    Share 506 Tweet 317
  • SERVISU VOLUNTÁRIU TINAN 13 IKUS MAI MARIA (EMI) HETAN KONFIANSA  SAI JESTORA IHA RÁDIO KOMUNIDADE RAIHUSAR

    400 shares
    Share 160 Tweet 100
  • Hasa’e Folin Tarifa DNTT Prende Ona Bís Haat

    386 shares
    Share 154 Tweet 97
  • Hetan Oportunidade ba Austrália Abel Susesu Hola Rai no Halo Uma ba Inan Aman.

    363 shares
    Share 145 Tweet 91
  • Partisipasaun Feto iha Lideransa Importante ba Dezenvolvementu Suku no Nasionál

    325 shares
    Share 130 Tweet 81

KONTAKTU AMI

Avenida Hudi Laran, Usindo
Dili, Timor-Leste

Recent News

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu

April 1, 2025
Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV

Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV

March 26, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

© 2021 Radio Liberdade Dili - Powered by FMDC & Hosted by Kalohan.NET

No Result
View All Result
  • Varanda
    • Vizaun & Misaun
  • Se Mak Ami
  • Notisia
    • Atualidade
    • Feature News
  • Gender
  • Desportu
  • Opiniaun
  • Artista
  • Foto
  • Programa Radio & Orariu

© 2021 Radio Liberdade Dili - Powered by FMDC & Hosted by Kalohan.NET