Friday, May 30, 2025
Radio Liberdade Dili - FM 95.8 Mhz
Advertisement
  • Varanda
    • Vizaun & Misaun
  • Se Mak Ami
  • Notisia
    • Atualidade
    • Feature News
  • GenderEquality
  • Desportu
  • Opiniaun
  • Artista
  • Foto
  • Programa Radio & Orariu
No Result
View All Result
Radio Liberdade Dili - FM 95.8 Mhz
  • Varanda
    • Vizaun & Misaun
  • Se Mak Ami
  • Notisia
    • Atualidade
    • Feature News
  • GenderEquality
  • Desportu
  • Opiniaun
  • Artista
  • Foto
  • Programa Radio & Orariu
No Result
View All Result
Radio Liberdade Dili - FM 95.8 Mhz
No Result
View All Result
Home Gender Equality

RICAR PASCOELA “HARII WWCTL ATU DEFENDE DIREITU TRABALLADÓR DOMÉSTIKA”

Eva Florentina by Eva Florentina
October 29, 2024
in Gender Equality, Intervista
0
RICAR PASCOELA “HARII WWCTL ATU DEFENDE DIREITU TRABALLADÓR DOMÉSTIKA”
12
SHARES
48
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Whatsapp

Dili – Maski Kódigu Laborál Timor-Leste nian eziste ona iha país ida-ne’e dezde 2002 no adapta ona ba Lei Traballu nian iha 2012 hodi regula garante direitu no obrigasaun hosi traballadór sira, kódigu ida-ne’e la prevee servisu ne’ebé traballadór doméstiku sira hala’o iha setór informál, nune’e loke dalan ba traballadór sira hetan violasaun oioin ba sira-nia direitu.  

Preokupasaun ida-ne’e motiva Ricar Pascoela hodi harii Working Women’s Center Timor-Leste (WWCTL) iha 2011 hodi espesífikamente tau-matan ba bein-estár hosi traballadór doméstika sira iha Timor-Leste.

“Dala barak ami rona informasaun katak sira la-dun hatene sira-nia direitu tanba patraun sira sempre taka,” hatete Diretora WWCTL ne’e.  

Hahú hosi 2011, Ricar haknaar an ona iha WWCTL atu defende direitu oioin hosi traballadór doméstika. Ricar hahú okupa pozisaun nu’udar ofisiál advokasia hosi 2011 to’o iha 2015 no hosi 2015 to’o iha 2018, Ricar asumi kargu nu’udar koordenadora ba WWCTL. Hosi 2019 to’o ohin-loron nia sai nu’udar diretora ba organizasaun ne’e.  

Ricar Enkontru Regular ho Traballadór doméstika sira

Tuir Ricar, objetivu prinsipál hosi WWCTL mak atu kapasita joven sira iha área advokasia hodi defende sira-nia direitu ba empregu dignu hodi nune’e sira bele hadi’ak liután sira-nia futuru.  

“Ho númeru joventude ita-nian barak sei dezempregu, ha’u hakarak inklina an iha servisu WWCTL nian, ha’u gosta ajuda ema maibé ho direta,maibé uza maneira hosi ha’u-nia matenek no vokasaun saida mak ha’u iha, ha’u hakarak fahe ha’u-nia matenek ho maneira saida mak ha’u iha no ha’u bele atu promove ka suporta no enkorraja fali sira hodi hetan dalan ba futuru,” Ricar haktuir.

Ricar kontinua, “Ha’u haree ema barak hosi ita-nia foinsa’e sira mak iha asesu ba merkadu no empregu, maibé ha’u haree hosi ita-nia mudansa polítika la dun iha dalan ba foinsa’e sira atu hakbiit sira hodi bele relata sira-nia abilidade atu asesu ba edukasaun formál, depois sira-nia limitasaun ba edukasaun no mós kapasidade.”  

Ricar hatete katak servisu hosi traballadór doméstiku nian la difini iha Kódigu Traballu nian no tanba ne’e susar atu defende sira-nia direitu.

“Bainhira ha’u dada-lia ho maluk feto sira kona-ba sira-nia servisu, la-iha definisaun atu servisu ho ema ne’ebé, iha-ne’ebé atu atu halo saida, atu fase bikan, fase roupa ka te’in. Maibé bainhira sira atu fila, uma-na’in fó osan dolár 5 to’o dolar 10,” Ricar haktuir.

Iha 2023, APHEDA relata katak liu ema na’in 30,000 hosi feto sira ne’ebé servisu haknaar an iha setór informál nu’udar traballadór doméstika.  

APHEDA mós relata katak 47% hosi traballadór sira ne’e hetan de’it $30 kada fulan, maski sira servisu nafatin durante Sábadu no Domingu.  

WWCTL, hamutuk ho ninian rede, halo ona advokasia oioin atu Governu hamosu lei espesífiku ida kona-ba traballadór doméstiku.  

WWCTL nia kampanha iha loron Mudial ba Trabalhador

Durante Oitavo Governo Constitucional, ezbosu lei ne’e submete ona ba MECAE atu debate iha Konsellu Ministru maibé to’o ohin-loron Timor-Leste sei dauk iha lei própriu ida hodi proteje traballadór doméstiku sira.  

“Dezafiu ne’ebé ami iha mak atu luta ba sira-nia direitu maibé la-iha baze legál ne’ebé importante atu defende sira-nia direitu, hanesan kontratu no aplikasaun saláriu mínimu,” Ricar haktuir.

Ricar hatete tan katak dezafiu seluk mak komunidade sei konsidera traballadór doméstika hanesan ajudante iha família laran no tan ne’e la fó importánsia ba servisu ne’ebé sira halo.

Aleinde servisu advokasia, WWCTL fasilita mós fó formasaun oioin ba traballadór doméstika no empregadora sira atu hatene di’ak liután kona-ba sira-nia direitu nune’e mós obrigasaun.  

“Ami halo formasaun para entre patraun no domestic workers atu nune’e sira bele presiza malu, domestic worker bele husu sira-nia direitu maibé la-bele haluha sira nia devér; patraun mós hanesan sira eziji servisu-na-in sira kona-ba sira-nia servisu maibé la-bele haluha selu ba servisu-na’in sira ne’e,” Ricar hatete.

Durante ne’e, WWCTL hala’o ona formasaun oioin iha munisípiu sira hanesan Díli, Baukau, Ermera, Lauten, no Oekuse.

Reportajen: Ekipa Formandus Training GSR-4, Grupo 4

Editor/a: Desy Reis & João da S. Sarmento

Previous Post

Timoroan Nain 2 Partisipa Kongresu Mundiál no Kongresu Internasionál Juventude Esperantisto iha Italia

Next Post

Fundasaun Pátria Kontinua Empodera Mídia atu Hasoru Elisaun ho Inkluzivu iha TL

Eva Florentina

Eva Florentina

Related Posts

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu
Notisia

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu

April 1, 2025
Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV
Notisia

Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV

March 26, 2025
SEI Lidera KIM, Atu Haree ba Planu Asaun Nasional Hodi Luta ba VBJ
Notisia

SEI Lidera KIM, Atu Haree ba Planu Asaun Nasional Hodi Luta ba VBJ

March 24, 2025
AJTL ho Oxfam lansa Boletin Media Tour kona-ba Mudansa Klimátika
Notisia

AJTL ho Oxfam lansa Boletin Media Tour kona-ba Mudansa Klimátika

March 20, 2025
SEI  Enkontru Dahuluk ho Rede Referal Sira
Notisia

SEI  Enkontru Dahuluk ho Rede Referal Sira

March 18, 2025
SEI no Institute of Business IOB Hala’o Dialogu Kona-ba Prevensaun Violénsia Hasoru Jéneru
Notisia

SEI no Institute of Business IOB Hala’o Dialogu Kona-ba Prevensaun Violénsia Hasoru Jéneru

March 14, 2025
Next Post
Fundasaun Pátria Kontinua Empodera Mídia atu Hasoru Elisaun ho Inkluzivu iha TL

Fundasaun Pátria Kontinua Empodera Mídia atu Hasoru Elisaun ho Inkluzivu iha TL

Discussion about this post

Your browser does not support the audio element.
Fans na'in: mak rona hela
Loading ...
Winamp, iTunes Windows Media Player Real Player QuickTime Stream Proxy

POPULAR

  • DALIA SOARES PEREIRA FINALISTA CS-UNTL, HARÍ RASIK NIA MÉDIA

    DALIA SOARES PEREIRA FINALISTA CS-UNTL, HARÍ RASIK NIA MÉDIA

    1266 shares
    Share 506 Tweet 317
  • SERVISU VOLUNTÁRIU TINAN 13 IKUS MAI MARIA (EMI) HETAN KONFIANSA  SAI JESTORA IHA RÁDIO KOMUNIDADE RAIHUSAR

    400 shares
    Share 160 Tweet 100
  • Hasa’e Folin Tarifa DNTT Prende Ona Bís Haat

    386 shares
    Share 154 Tweet 97
  • Hetan Oportunidade ba Austrália Abel Susesu Hola Rai no Halo Uma ba Inan Aman.

    363 shares
    Share 145 Tweet 91
  • Partisipasaun Feto iha Lideransa Importante ba Dezenvolvementu Suku no Nasionál

    326 shares
    Share 130 Tweet 82

KONTAKTU AMI

Avenida Hudi Laran, Usindo
Dili, Timor-Leste

Recent News

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu

April 1, 2025
Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV

Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV

March 26, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

© 2021 Radio Liberdade Dili - Powered by FMDC & Hosted by Kalohan.NET

No Result
View All Result
  • Varanda
    • Vizaun & Misaun
  • Se Mak Ami
  • Notisia
    • Atualidade
    • Feature News
  • Gender
  • Desportu
  • Opiniaun
  • Artista
  • Foto
  • Programa Radio & Orariu

© 2021 Radio Liberdade Dili - Powered by FMDC & Hosted by Kalohan.NET