Friday, May 9, 2025
Radio Liberdade Dili - FM 95.8 Mhz
Advertisement
  • Varanda
    • Vizaun & Misaun
  • Se Mak Ami
  • Notisia
    • Atualidade
    • Feature News
  • GenderEquality
  • Desportu
  • Opiniaun
  • Artista
  • Foto
  • Programa Radio & Orariu
No Result
View All Result
Radio Liberdade Dili - FM 95.8 Mhz
  • Varanda
    • Vizaun & Misaun
  • Se Mak Ami
  • Notisia
    • Atualidade
    • Feature News
  • GenderEquality
  • Desportu
  • Opiniaun
  • Artista
  • Foto
  • Programa Radio & Orariu
No Result
View All Result
Radio Liberdade Dili - FM 95.8 Mhz
No Result
View All Result
Home Notisia

Eis Staf Lokál UNAMET la Kontente  ho Selebrasaun Tinan 25 Konsultasaun Popular

Eva Florentina by Eva Florentina
October 29, 2024
in Notisia
0
Eis Staf Lokál UNAMET la Kontente  ho Selebrasaun Tinan 25 Konsultasaun Popular
45
SHARES
181
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Whatsapp

Dili, 01 Setembru 2024- Ohin Eis Staff UNAMET organiza no Selebra aniversariu dala 25 Konsulta popular Timor-Leste ne’ebé hala’o ona iha tinan 1999.

Eventu nee hanesan Reuni fali eis staff UNAMET ho eis xefi UNAMET Ian Martin ho ninia ekipa servisu iha misaun UNAMET nian. Ian Martin nee diplomata no advogadu direitus umanus husi Britaniku. Nu’udar Reprezentante Espesial Sekretariu-Jeral, Martin mak responsavel ba supervizaun ba prosesu tomak, hodi asegura katak prosesu ne’e hala’o ho justu no tuir padraun internasionál sira.

Atividade Selebrasaun ne’e hodi lembra fali ba istoria pasadu Misaun Nasoens Unidas iha Timor Lorosa’e (UNAMET) hari’i  Rezolusaun Konsellu Seguransa ba votasaun loron kosulta popular iha tinan 1999 ida-ne’ebé bazeia ba votasaun direta, segredu no universál hodi ikus mai Timor Leste sai husi okupasaun Indonesia durante tinan 24.

Eis Xefi UNAMET Ian Martin ho Ekipa sira. Foto Goulart Gusmao

Iha sorumutu nee Ian Martin dehan “Ha’u hanoin tebes katak ita tenke organiza projetu istória orál ida atu nune’e ema hotu bele konta sira-nia istória no grava ba futuru, Timor-oan no funsionáriu internasionál sira. Maibé liafuan ikus ne’ebé ha’u hakarak atu hatoo mak ida-ne’e, buat ida nee halo kontente tebes mak fila fali mai iha nee,fila fali mai  iha tempu kontente hanesan selebrasaun ne’e, maibé ita-boot nia nasaun sei hasoru dezafiu boot tebes no di’ak tebes atu hasoru eis funsionáriu UNAMET barak ne’ebé hala’o papél signifikativu iha governu, iha polísia, iha setór privadu, nune’e presiza duni espíritu UNAMET nian atu hasoru dezafiu sira ne’ebé Timor-Leste sei iha. Tan ne’e ha’u hatene katak imi hotu sei kontinua iha imi-nia dalan oioin no imi hotu sei kontinua fó kontribuisaun importante tebes ba imi-nia rai ho esperitu UNAMET nian”

Iha parte seluk eis staff lokal UNAMET Marco Sousa dehan “triste boot iha selebrasaun tinan 25 loron Konsulta Popular iha Timor Leste, ita nia governu la konsidera no la involve eis staff lokal UNAMET nian iha seremonia nee, ida nee ita bele haree iha seremonia selebarasaun tinan 25 Konsulta Popular iha estadiun Municipal Dili”

Iha selebrasaun nee prezensa mos eis staff UNAMET   Internasional sira hanesan Senor David Wimhurst, Samuel Tamrat, Colin William Stewart, Patrick Burgess no seluk tan

Partisipante sira ba seremonia nee eis staff lokal sira mai Dili no mai husi munisipiu sira iha Timor-Leste.

UNAMET nia knaar inklui organiza no superviziona votante sira-nia rejistu, fasilita prosesu votasaun, no asegura seguransa referendum nian iha kolaborasaun ho autoridade Indonesia sira. Maske iha dezafiu sira ne’ebé hamosu husi violénsia no intimidasaun husi milísia pro-Indonezia, Ian Martin ho nia ekipa staff Internasional no staf lokal sira implementa  ho susesu, ne’ebé ikusmai lori ba votasaun ne’ebé desizivu hodi fó independénsia ba Timor-Leste.

Susesu husi Konsulta Popular ne’e sai nu’udar realizasaun signifikante ida ba Nasoins Unidas no hala’o papél importante ida iha independénsia Timor-Leste nian iha tinan 2002.

Timor-Leste sai nu’udar kolonia portugés to’o tinan 1975, bainhira Portugal sai husi rai-Afrika no Azia nia laran tomak. Hafoin períodu deklarasaun independénsia unilateral iha 28 Novembru 1975 , Indonezia invade Timor-Leste iha 7 Dezembru 1975 no deklara provínsia ne’e iha tinan 1976. Aneksasaun ida-ne’e la hetan rekoñesementu husi Nasoins Unidas, no konflitu ne’ebé kontinua, marka ho violasaun direitus umanus ne’ebé barak no rezisténsia husi movimentu independénsia Timor-Leste nian.

Iha tinan 1998 hafoin Prezidente Indonezia Suharto rejinasaun, ninia susesuariu, B.J. Habibie, reklamasaun, propoin pakote autonomia espesiál ida ba Timor Leste. Nasoins Unidas, ne’ebé hetan presaun husi komunidade internasionál, negosia termus konsultasaun populár, iha ne’ebé povu Timor-Leste sei hili entre autonomia espesiál iha Indonesia nia nia ukun ka rejeita.

 Konsulta ne’e hala’o iha loron 30 fulan-agostu tinan 1999, ho supervizaun husi Misaun Nasoins Unidas nian iha Timor-Leste (UNAMET). Maske iha ameasa no violénsia husi milísia pro-indonézia sira, votante sira ne’ebé halo votasaun ne’e aas teb-tebes, ho 98% resin husi votante sira ne’ebé rejistu ona partisipa.

Rezultadu husi konsultasaun ne’e barak tebes, ho 78.5% husi votante sira rejeita proposta autonomia ne’e, ho efetivu hili independénsia husi Indonesia. Rezultadu ida-ne’e hamosu violénsia husi milísia pro-indonézia sira, ne’ebé rezulta destruisaun no krize umanitária iha Timor -Leste.

Raliber News

Previous Post

HWPL Peace Educator Training for Religious LeadersReligious Leaders Worldwide Take the Lead in Cultivating Peace Citizens

Next Post

Estudante Selegua Seidauk Senti Benefísiu Husi Ukun-Rasik Aan

Eva Florentina

Eva Florentina

Related Posts

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu
Notisia

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu

April 1, 2025
Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV
Notisia

Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV

March 26, 2025
SEI Lidera KIM, Atu Haree ba Planu Asaun Nasional Hodi Luta ba VBJ
Notisia

SEI Lidera KIM, Atu Haree ba Planu Asaun Nasional Hodi Luta ba VBJ

March 24, 2025
AJTL ho Oxfam lansa Boletin Media Tour kona-ba Mudansa Klimátika
Notisia

AJTL ho Oxfam lansa Boletin Media Tour kona-ba Mudansa Klimátika

March 20, 2025
SEI  Enkontru Dahuluk ho Rede Referal Sira
Notisia

SEI  Enkontru Dahuluk ho Rede Referal Sira

March 18, 2025
SEI no Institute of Business IOB Hala’o Dialogu Kona-ba Prevensaun Violénsia Hasoru Jéneru
Notisia

SEI no Institute of Business IOB Hala’o Dialogu Kona-ba Prevensaun Violénsia Hasoru Jéneru

March 14, 2025
Next Post

Estudante Selegua Seidauk Senti Benefísiu Husi Ukun-Rasik Aan

Discussion about this post

Your browser does not support the audio element.
Fans na'in: mak rona hela
Loading ...
Winamp, iTunes Windows Media Player Real Player QuickTime Stream Proxy

POPULAR

  • DALIA SOARES PEREIRA FINALISTA CS-UNTL, HARÍ RASIK NIA MÉDIA

    DALIA SOARES PEREIRA FINALISTA CS-UNTL, HARÍ RASIK NIA MÉDIA

    1266 shares
    Share 506 Tweet 317
  • SERVISU VOLUNTÁRIU TINAN 13 IKUS MAI MARIA (EMI) HETAN KONFIANSA  SAI JESTORA IHA RÁDIO KOMUNIDADE RAIHUSAR

    399 shares
    Share 160 Tweet 100
  • Hasa’e Folin Tarifa DNTT Prende Ona Bís Haat

    386 shares
    Share 154 Tweet 97
  • Hetan Oportunidade ba Austrália Abel Susesu Hola Rai no Halo Uma ba Inan Aman.

    363 shares
    Share 145 Tweet 91
  • UNTL Nia Departemente Komunikasaun Sosiál: Dezafiu no Ninia Problema Sira

    322 shares
    Share 129 Tweet 81

KONTAKTU AMI

Avenida Hudi Laran, Usindo
Dili, Timor-Leste

Recent News

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu

April 1, 2025
Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV

Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV

March 26, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

© 2021 Radio Liberdade Dili - Powered by FMDC & Hosted by Kalohan.NET

No Result
View All Result
  • Varanda
    • Vizaun & Misaun
  • Se Mak Ami
  • Notisia
    • Atualidade
    • Feature News
  • Gender
  • Desportu
  • Opiniaun
  • Artista
  • Foto
  • Programa Radio & Orariu

© 2021 Radio Liberdade Dili - Powered by FMDC & Hosted by Kalohan.NET