Saturday, May 10, 2025
Radio Liberdade Dili - FM 95.8 Mhz
Advertisement
  • Varanda
    • Vizaun & Misaun
  • Se Mak Ami
  • Notisia
    • Atualidade
    • Feature News
  • GenderEquality
  • Desportu
  • Opiniaun
  • Artista
  • Foto
  • Programa Radio & Orariu
No Result
View All Result
Radio Liberdade Dili - FM 95.8 Mhz
  • Varanda
    • Vizaun & Misaun
  • Se Mak Ami
  • Notisia
    • Atualidade
    • Feature News
  • GenderEquality
  • Desportu
  • Opiniaun
  • Artista
  • Foto
  • Programa Radio & Orariu
No Result
View All Result
Radio Liberdade Dili - FM 95.8 Mhz
No Result
View All Result
Home Notisia

PSD no PD Fiar Elisaun Jeral 2012, Laiha Partidu Ida Manan Maioria Absoluta

jesusa by jesusa
August 26, 2011
in Notisia
0
PSD no PD Fiar Elisaun Jeral 2012, Laiha Partidu Ida Manan Maioria Absoluta
5
SHARES
21
VIEWS
Share on FacebookShare on TwitterShare on Whatsapp

Radio, online – Elisaun Jeral 2012 ba iha lejislativu, sei laiha partidu ida mak manan maioria absoluta. Sei iha manan duni maibe maioria simples.

 

Lia hirak ne’e hato’o husi Deputadu Mario Viegas Carrascalao (Bankada PSD), no Deputada Getrudis Moniz (Bankada PD), iha Parlamentu Nasional, iha loron 25/08/2011.

“Koligasuan hodi forma governu ita bele deskuti ho partidu CNRT no Fretelin,”dehan kolektivu  Deputada Getrudis Moniz  ho Deputadu Mario Viegas Carrascalao.

Deputadu nain rua ne’ebe forma governu AMP ne’e dehan, preparasaun atu hasoru elisaun Jeral 2012. Maioria partidu hotu ne’ebe rejistradu hanesan deit, hanesan halo konsolidasaun, reajustamentu ba strutura tuan no tomada de pose ba strutura foun. Halo kongresu iha Sub-Organizasaun Partidu nian, hanesan Oranizasaun Jovemtude no Muiler, to’o iha kongresu nasional partidu nian, hodi halo reforma, kompleta no hili strutura foun, no hadia no kompleta mos statutu partidu nian ne’ebe mak la kondisiona tuir situasaun (kontextual).

Carrascalao refirma, maske agora nia latama ona iha strutura PSD nian, maibe hanesan fundador, akompainha nafatin programa no atividade partidu nian. Ttanba ne’e iha konsolidasaun PSD nian, la halo ho intensive.
PSD nia estrutura antes ne’e to’o tiha ona iha baze (Suku no Aldeia), hanesan elisaun Suku ne’ebe halao iha tinan hirak liuba, maske kandidatu la reprezenta husi partidu, maibe militante sira ne’ebe tama iha strutura PSD iha baze 130 nune’e mak elitu ba Xefe do Suku.

Kompara PSD iha tempu Hau (Mario Viegas Carscalao) mak Prezidenti, ho strutura lideransa foun, Dr. Zacarias da Costa Albano,haree katak, numeru militante no simpatizante aumenta barak ba bei-beik, tanba ne’e hau (Carrascalao) fiar iha elisaun 2012, seihetan doubro kadeira iha Parlamentu Nasional (12 kadeira), kompara ho elisaun jeral 2007 ne’ebe hetan deit kadeira Ne’en(6).

Hatutan Carrascalao no deputada Munis, PSD no PD sei la halo komprimisu hodi halo koligasaun ho partidu ne’ebe antes elisaun, tanba iha ona esperensia iha elisaun jeral 2007, koligasaun PSD no ASDT ne’ebe halo antes elisaun, maibe depois elisaun hamosu fali dualisme iha Parlamentu Nasional (Bankada PSD no ASDT). PSD sei halo koligasaun ho partidu ne’ebe deit mak hetan asentu iha Parlamentu Nasional (CNRT, Fretelin PD, etc) depende ba negosiasaun depois elisaun.

Partidu politika sira hetan asentu iha Parlamentu Nasional, tinan-tinan hetan subsidiu husi Governu, kada tinan husi 2008-2010, Parlamentu Nasional aprova Un Miliaun, hafoin fahe ho proporsional ba bankada ida-ida, no partidu ne’ebe kadeira barak liu mak hetan barak liu (Fretelin no CNRT).

Iha tinan ida ne’e (2011), Parlamentu Nasional aprova Tres Milaun, tanba besik ona elisaun, no PSD hetan USD.$ 200.000, maibe Carrascalao sujere partidu ida-idak labele moris ho subsidiu husi Governu, maibe tenki halo sistema kuota, atu membru partidu (militante) mak tenki kontribui hodi halo bo’ot partidu, hodi bele manan iha elisaun.

Komprimisiu CNRT Impleta PEDN Hodi Liberta Povu Husi Mukit

Deputadu Bankada Congressu Nacional da Reconstruksaun de Timor-Leste (CNRT) Arão Noe hateten, partidu CNRT preparadu atu compete iha eleisaun jeral 2012 demokratikamente, no garante sei manan ho absoluta tanba strutura husi nasional to’o iha baze (suku no aldeia) metin ona, kompara ho 2007, maibe karik manan ho maioria simples, CNRT sei hola pozisaun hanesan opozisaun pozitivu iha Parlamentu Nasional, hodi apoiu ba partidu ne’ebe kaer ukun hodi halao dezemvolvimentu nasaun.

Arao reafirma, CNRT iha nia komprimisu katak, manan ho maioria absoluta, Planu Estratejiku Dezemvolvimentu Nasional (PEDN) mak sai hanesan prioridade hodi implementa, hodi liberta povu husi kiak no mukit.
Noe hatutan, nomesaun ba kandidatuar Prezidenti iha elisaun 2012, tuir komprimisu CNRT nian sei deside iha konferensia CDN no publika iha fulan Janeiru 2012, maibe konaba kandidatu ne’e se, seidauk hatene klaro?
Patidu Politiku Banhira Halao Konsolidasaun Tenki Ho Dignidade

Entretantu Director Monitorizasaun Sistema Judicial Program (JSMP), Jose Luis Oliveira iha ninia observasaun hatete, partidu politik hotu tenki hatudu sira nai maturidade politik ho konsiensia no dignidade, hodi labele kahur konsolidasaun sai fali hanesan kampaina, tanba tempu seidauk to’o, no labele uza linguazem politik sira ne’ebe iha indikasaun ba insulta malu fali hodi kria ambienti politik ne’ebe, tanba desezu ida husi ukun a’an ne’e mak hakarak halo buat ida diferenti husi kolonializmu sira ne’ebe antes ne’e okupa ita, tanba ojetivu husi ukun a’an mak oinsa ita jere rasik nasaun no riku soin sira hodi dezemvolve no hadiak povu nia moris.

“Husu ba Komisaun nacional de Eleisoes (CNE) tenki fo atensaun ba partidu politik sira atu labele ultrapasa lai tempu ne’ebe mak seidauk to’o (tempu kampaina), partidu ida-idak tenki respeitu regras demokratiku ne’ebe iha, hodi tuir duni prisipiu demokratiku ne’ebe ita hakarak kuda iha pais ida ne’e.
Oliveira reafirma, Ita labele jeneraliza konflito ne’ebe akontese iha Baukau, Lospalos no Zumalai hodi indika ba estabilidade nasional, maibe governu tenki lalais hodi resolve problema ne’e tamba bele fo impaktu ba eleisaun jeral iha 2012.

Entretantu Komisariu Komisaun Nasional Eleisoins (CNE) José Belo hateten, tuir  konstituisaun RDTL artigu 7 fo dalan ba multi partidaria iha Timor Leste hodi halo partidu barak mak mosu, no agora dau-daun iha partidu 22, rejistradu no pronto hodi partisipa iha elisaun jeral 2012.
Belo hatutan, tuir lolos partidu seidauk to’o 22, tanba tuir lei numeru 3/2004 kona-ba partidu politika, ida-idak tenki iha ideolojia ne’ebe diferenti, maibe iha realidade iha partidu balu sira nia ideolojia ne’e kuaze hanesan deit, hodi impaktu ba lei ne’e rasik hodi la funsiona ho diak hodi regula partidu politiku sira.
Kona-ba subsidiu ba partidu, José dehan, lei  numeru (6)  partidu politiku, defini katak, partidu politiku ne’ebe mak iha asentu iha parlamentu mak bele hetan subsidiu.

“Osan subsidiu ba partidu politiku tinan ne’e millaun US$ Tres Miliaun, fahe partidu ne’ebe mak iha asentu iha Parlamentu menimu kadeira ida  hetan USD$ 45 mill,” dehan nia.
José dehan, partidu  ne’ebe laiha asentu iha PN bainhira besik kampaña, Partidu  hotu-hotu ne’ebe legal ona sei simu subsidiu US$ 30 mill kada partidu hodi halo kampaña, tuir  regra ne’ebe vigora hela.
Antes ne’e, Prezidenti Republika Jose Ramos Horta perokupa tebes tanba partidu barak oras ne’e mosu laos haburas demokrasia maibe halimar ho  demokrasia.

Xefe estadu ne’e dehan, partidu balun nia estrutura la klaru no mosu ho naran oi-oin ne’ebe halo ema hamnasa tanba hanesan halimar.
Xefe estadu perokupa,tanba tuir nia partidu politiku sira ne’ebe moris  iha TL hanesan loke kios,depois ejiji sub-sidiu husi governu.

“Ita hatete nune’e oke, loke kios kiikoan ida hau ejiji sub-sidiu husi estadu,hau ba hakiak ika ruma ejiji sub-sidiiu estadu,hakiak manu oan ruma,manu tolun,manu inan husu sub-sidiu husi estadu,”dehan Horta
Maibe Xefe estadu iha esperansa nafatin, elisaun 2012,partidu hotu-hotu kontribui hodi elisaun  lao diak no transparensia i rejultadu elisaun hotu-hotu tenki simu.

Iha fatin ketak, Manuel Neto, husu ba partidu politik sira ne’ebe iha kampaina halo komprimisiu bar-barak, kuandu manan tenki realiza duni promesa hirak ne’e, hodi dezemvolve Timor Leste ba oin no hadia povu nia moris.
Neto hatutan, partidu politik sira tenki rona no respeitu malu, no disiplina hodi organiza no orienta militante no simpatizante sira tuir orientasaun partidu politik ida-idak nian, no labele soran povu.

Previous Post

Oknum Polisia Halo Torturasaun Ba Polisia Nia Fen

Next Post

Nasaun Riku Tenke Transparensía bá Nia Povo Dalan Kombate ba KKN

jesusa

jesusa

Related Posts

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu
Notisia

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu

April 1, 2025
Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV
Notisia

Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV

March 26, 2025
SEI Lidera KIM, Atu Haree ba Planu Asaun Nasional Hodi Luta ba VBJ
Notisia

SEI Lidera KIM, Atu Haree ba Planu Asaun Nasional Hodi Luta ba VBJ

March 24, 2025
AJTL ho Oxfam lansa Boletin Media Tour kona-ba Mudansa Klimátika
Notisia

AJTL ho Oxfam lansa Boletin Media Tour kona-ba Mudansa Klimátika

March 20, 2025
SEI  Enkontru Dahuluk ho Rede Referal Sira
Notisia

SEI  Enkontru Dahuluk ho Rede Referal Sira

March 18, 2025
SEI no Institute of Business IOB Hala’o Dialogu Kona-ba Prevensaun Violénsia Hasoru Jéneru
Notisia

SEI no Institute of Business IOB Hala’o Dialogu Kona-ba Prevensaun Violénsia Hasoru Jéneru

March 14, 2025
Next Post
Nasaun Riku Tenke Transparensía bá Nia Povo Dalan Kombate ba KKN

Nasaun Riku Tenke Transparensía bá Nia Povo Dalan Kombate ba KKN

Discussion about this post

Your browser does not support the audio element.
Fans na'in: mak rona hela
Loading ...
Winamp, iTunes Windows Media Player Real Player QuickTime Stream Proxy

POPULAR

  • DALIA SOARES PEREIRA FINALISTA CS-UNTL, HARÍ RASIK NIA MÉDIA

    DALIA SOARES PEREIRA FINALISTA CS-UNTL, HARÍ RASIK NIA MÉDIA

    1266 shares
    Share 506 Tweet 317
  • SERVISU VOLUNTÁRIU TINAN 13 IKUS MAI MARIA (EMI) HETAN KONFIANSA  SAI JESTORA IHA RÁDIO KOMUNIDADE RAIHUSAR

    399 shares
    Share 160 Tweet 100
  • Hasa’e Folin Tarifa DNTT Prende Ona Bís Haat

    386 shares
    Share 154 Tweet 97
  • Hetan Oportunidade ba Austrália Abel Susesu Hola Rai no Halo Uma ba Inan Aman.

    363 shares
    Share 145 Tweet 91
  • UNTL Nia Departemente Komunikasaun Sosiál: Dezafiu no Ninia Problema Sira

    322 shares
    Share 129 Tweet 81

KONTAKTU AMI

Avenida Hudi Laran, Usindo
Dili, Timor-Leste

Recent News

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu

Luta Femenizmu, Entre, Egoismu

April 1, 2025
Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV

Selebra Existensia Aportil IP ba dala 22, Funsionariu Halo Doasaun Ran hodi Ajuda Pasiente iha HNGV

March 26, 2025
  • About
  • Advertise
  • Privacy & Policy
  • Contact

© 2021 Radio Liberdade Dili - Powered by FMDC & Hosted by Kalohan.NET

No Result
View All Result
  • Varanda
    • Vizaun & Misaun
  • Se Mak Ami
  • Notisia
    • Atualidade
    • Feature News
  • Gender
  • Desportu
  • Opiniaun
  • Artista
  • Foto
  • Programa Radio & Orariu

© 2021 Radio Liberdade Dili - Powered by FMDC & Hosted by Kalohan.NET